Jane Jacobs

Jane Jacobs z domu Butzner (ur. 4 maja 1916 w Scranton, zm. 25 kwietnia 2006 w Toronto) – amerykańsko-kanadyjska dziennikarka, publicystka, aktywistka miejska i autorka książek. Najbardziej znana z wpływu na rozwój XX-wiecznej urbanistyki. Pisywała do renomowanych periodyków, m.in. do „Architectural Forum”, gdzie jej głównym zadaniem było analizowanie problemów występujących w przestrzeni północnoamerykańskich miast.

W 1961 roku ukazała się jej najbardziej znana książka, ''Śmierć i życie wielkich miast Ameryki'', będąca podsumowaniem obserwacji z poprzednich lat. Jacobs podważa w niej założenia modernistycznej myśli planistycznej i procesów odnowy miejskiej, które kształtowały miasta Ameryki Północnej w okresie od końca lat 40. do początku lat 70. XX wieku.

Jacobs przyczyniła się też do rozwoju miejskich ruchów oddolnych. Pierwsze z nich, organizowane przez nią w Greenwich Village na Dolnym Manhattanie w połowie lat 50., miały na celu powstrzymanie szeroko zakrojonych planów przebudowy okolicznego parku przy Washington Square. W dużej mierze, również za sprawą interwencji Jane Jacobs, nie doszło do realizacji projektu Lower Manhattan Expressway – autostrady mającej przeciąć samo serce dzielnic takich jak SoHo, czy Little Italy. W przypadku obydwu tych projektów, głównym „przeciwnikiem” Jacobs był Robert Moses – nowojorski urzędnik miejski pełniący większość funkcji związanych z planowaniem przestrzennym miasta od lat 30. do połowy lat 60. Podobne oddolne protesty udało jej się zainicjować pod koniec lat 60. w Toronto, gdzie kilka centralnych dzielnic miało zostać częściowo wyburzonych pod autostradę Spadina Expressway.

Pomimo swojej skuteczności i poparcia lokalnych społeczności, Jacobs przez pierwsze lata swojej kariery była bagatelizowana przez czołowych urbanistów i architektów. Jej głos uważany był za marginalny i niemający zbyt dużo wspólnego z rzeczywistością. Samą Jacobs często dyskredytowano wyłącznie ze względu na płeć – środowisko architektoniczno-urbanistyczne przełomu lat 50. i 60. było zdominowane przez mężczyzn, którzy postrzegali Jacobs jako lekko zwariowaną gospodynię domową. Często wytykano jej również, że nie może służyć za autorytet, jako że nie ukończyła żadnego uniwersytetu. Źródło: Wikipedia